راوی حدیث شخصی است به نام یزید ابن قعنب که تمام علمای علم
رجال او را فردی کذاب دانسته و معتقدند او مشرک بود و مشرک هم از دنیا
رفته! علامه مجلسی از این شخص روایتی در کتاب بحار نقل نموده به این مضمون:
«او می گوید روزی در کنار خانه کعبه نشسته بودم که دیدم فاطمه بنت اسد آمد
در کنار کعبه ناگهان دیوار کعبه شکافته شد و او داخل گردید و سپس دیوار
بهم پیوسته شد! من آنجا ماندم تا سه روز و بعد از سه روز دیدم بار دیگر
دیوار شکافته شد و فاطمه بنت اسد در حالی که نوزادی در بغل داشت بیرون آمد!
خبر به ابوطالب و محمد(ص) و دیگران دادند و آنها آمدند طفل را که به آغوش
محمد(ص) دادند ناگهان طفل زبان گشود و به او گفت ای محمد بخوانم برای تو
تورات! محمد گفت بخوان و طفل شروع به خواندن تورات نمود! آن گاه طفل گفت
بخوانم برایت انجیل را! محمد(ص) گفت بخوان علی جان! و او خواند انجیل را! و
سپس گفت ای محمد بخوانم قرآنی را که هنوز بر تو نازل نشده! گفت بخوان علی
جان! و علی سه روزه شروع به خواندن قرآن کرد!... » اول
اینکه خواندن تورات و انجیل روزها طول می کشیده و سه روز هم که معطل بوده
چگونه راوی در این مدت تمام وقت آنجا مانده؟ دوم اینکه این چنین اتفاقی
افتاده و طرف به کسی نگفته و منتظر می مونه که آخرش چی می شه؟ شخصا اگر من
بود می رفتم و به همه خبر می دادم تا ببینیم مادر مولا چه می کرده اون جا!
سوم اینکه چرا مردم عرب این حادثه بزرگ را هیچگاه به یاد نداشتند و در هیچ
کجا شنیده نشده که پیامبر(ص) و یا علی(ع) از چنین واقعه ای نام ببرند؟ جالب
اینجاست که مجلسی در جای دیگری از قول ابوطالب پدر علی(ع) روایت نموده که
او فرموده پسرم علی در خانه خودم به دنیا آمده! حال ما حرف پدر علی را قبول
کنیم یا یزید ابن قعنب را؟! در کل آیا این حدیث واقعیت داره.
موضوع
تولد امیر المومنین(ع) در خانه کعبه از مسلّمات تاریخی و مورد تایید شیعه و
اهل سنت است و از این نظر جای بحث و کلام ندارد. این مطلب در منابع مختلف
شیعه و سنی و با سند های مختلف ذکر شده است و ضعیف بودن برخی راویان در
برخی روایات، ضرری به این واقعیت نمی رساند. بر خلاف فرمایش شما این حادثه و
جزئیات آن به علت عجیب بودن و بی نظیر بودنش از همان زمان مورد توجه و
گفتگو بوده و در هنگام وقوع شاهدان و ناظران فراوانی داشته است و این دلیل
بر منزلت خاص امیر المومنین و مادر گرامی اش در نزد خداوند است و اگر
روایتی بر خلاف این واقعیت مطلبی بگوید در مقابل تعداد زیادی از روایات که
بیانگر این حادثه مسلّم تاریخی است قابل اعتنا و توجه نمی باشد. حادثه در
نوع خود به حدی شگفت آور بوده که سه روز انتظار کشیدن برای خروج مادر امیر
مومنان از کعبه معظمه و روشن شدن وضعیت مادر بارداری که مهمان خاص پروردگار
است امری عادی می نماید و حتی اگر مدت اقامت فاطمه بنت اسد در خانه خدا
بیش از این هم به طول می کشید باز مردم در انتظار می ماندند. اما قرائت
تورات و انجیل و قرآن که در روایت مورد پرسش مطرح شده مراد خواندن تمام این
کتاب های آسمانی نیست تا نیاز به زمانی طولانی داشته باشد و علاوه بر این
ظهور عجائب و کرامات و امور خارق العاده از امامان معصوم(ع) از همان اوان
کودکی امری معمولی است و در تاریخ زندگی همه اولیای الهی این مطلب بیان شده
است.
ولادت على علیه السلام در کعبه به اعتراف علماى اسلام
علما
و دانشمندان بزرگ شیعه و اهل سنت در این که ولادت على علیه السلام در خانه
کعبه واقع شده است،اتفاق نظر دارند،حتى مرحوم«اردو بادى»در این موضوع
کتاب قطورى نگاشته است. (1) در این قسمتبه نظر برخى از علماى شیعه و اهل
سنت اشاره مىکنیم:
نظر برخى از علماى اهل سنت
1-حاکم نیشابورى:
«اخبار در مورد این که فاطمه بنت اسد«على بن ابى طالب»را در خانه کعبه به دنیا آورد،در حد تواتر است.» (2) -حافظ گنجى شافعى:
«امیر
المؤمنین على علیه السلام در مکه و در داخل بیت الله الحرام در شب جمعه
سیزدهم رجب سال سىام عام الفیل،متولد شد،و جز او مولودى در بیت الله
الحرام تولد نیافته است،نه پیش از او و نه پس از او.این امتیاز نشانه بزرگى
مقام و موقعیت او بود که شامل حال او گشت.» (3)
3-ابن صباغ مالکى:
«على
بن ابى طالب علیه السلام در شب جمعه سیزدهم رجب سال سىام عام الفیل -23
سال قبل از هجرت-در مکه مشرفه در بیت الله الحرام متولد گشت.این فضیلت را
خداوند به جهت جلال و بزرگى و کرامت على علیه السلام به او اختصاص داده
است...» (4)
4-احمد بن عبد الرحیم دهلوى در«ازالة الخفاء»نظیر عبارت فوق را نقل کرده است. (5)
5-علامه ابن جوزى حنفى مىگوید،در حدیث آمده است:
«فاطمه
بنت اسد در حال طواف خانه خدا بود که درد زایمان او را فرا گرفت.در همین
حال درب کعبه باز شد و فاطمه داخل کعبه گشت و در آن جا،على علیه السلام را
به دنیا آورد.» (6)
6-ابن مغازلى شافعى از زبیده دختر عجلان نقل مىکند:
«وقتى
فاطمه بنت اسد درد زایمانش شدید شد،ابو طالب بسیار ناراحت گشت.در همین حال
حضرت محمد صلى الله علیه و آله و سلم سر رسید و از او پرسید:عمو جان
چراناراحتى؟گفت:فاطمه در ناراحتى زایمان بسر مىبرد.حضرت به نزد فاطمه
رفت.آن گاه دست ابو طالب را گرفت و فاطمه هم به دنبال آنها،به سوى خانه خدا
راه افتادند.حضرت،فاطمه را داخل کعبه برد و به او فرمود:اجلسی على اسم
الله،به نام خدا بنشین،سپس او را درد شدیدى فرا گرفت و کودک زیبا و
پاکیزهاى به دنیا آورد که مثل زیبایى او را ندیده بودم و ابو طالب اسم او
را على گذاشت و پیامبر صلى الله علیه و آله و سلم قنداقه على را گرفت و به
منزل فاطمه برد.» (7)
7-علامه سکتوارى بسنوى:
«اول کسى که در کودکى
در اسلام میان اصحاب به نام«حیدره»-یعنى شیر-نامگذارى شد،سید و مولاى
ما«على بن ابى طالب»است،زیرا موقعى که على علیه السلام در داخل کعبه به
دنیا آمد،پدرش ابو طالب در سفر بود.مادرش فاطمه با تفال به خیر،او را همنام
پدرش که«اسد»بود،نام گذاشت.» (8)
8-علامه محمد مبین انصارى حنفى:
«ولادت على علیه السلام در مکه در داخل بیت الله الحرام بوده است و هیچ کس غیر از«على»در چنین مکان مقدسى به دنیا نیامده است.» (9)
9-صفى الدین حضرمى شافعى،مىنویسد:
«ولادت على علیه السلام در کعبه مشرفه بوده است.او نخستین و آخرین کسى است که در این مکان مقدس به دنیا آمده است.» (10)
10-عباس محمود عقاد مصرى:
«على علیه السلام در داخل کعبه به دنیا آمد و خداوند به او عنایتى فرمود که هرگز بر بتهاسجده نکرد....» (11)
11-آلوسى:«این
ماجرا بسیار بجا و شایسته بود که خداى متعال اراده کرد تا پیشواى امامان
در جایى به دنیا آید که قبله مؤمنان است.منزه است پروردگارى که هر چه را در
جاى خود مىنهد،و او بهترین حاکمان است.»
در ادامه مىنویسد:
«چنان
که برخى گفتهاند،گویا على علیه السلام نیز خواستبه خانه کعبه که تولدش در
آن افتخارى براى او بود،خدمتى کند.به همین جهتبود که بتهاى خانه کعبه را
از فراز به زیر افکند،زیرا در پارهاى از روایات آمده که خانه خدا،به درگاه
خداوند شکایت کرد و گفت:پروردگارا تا چه وقت در اطراف من،این بتها را
پرستش مىکنند؟و خداى تعالى به او وعده داد که آن مکان مقدس را از بتها پاک
خواهد کرد.... » (12)
علامه امینى قدس سره در الغدیر بیش از بیست نفر
از علماى اهل سنت و کتابهاى آنان را نام مىبرد که به صراحت نوشتهاند على
بن ابىطالب علیه السلام در داخل کعبه مکرمه به دنیا آمده است. (13)
خانه و زادگاه تو،بیتخداستیا على چهره دلگشاى تو قبله نماستیا على زمزمه ولادتت،سوره مؤمنون بود روز نخستبر لبت ذکر خداستیا على
نظر علماى شیعه
علماى
شیعه به اتفاق آرا معتقدند امیر مؤمنان على علیه السلام در داخل کعبه به
دنیا آمده و این فضیلت،فقط منحصر به اوست و کسى جز او این افتخار نصیبش
نخواهد شد.براىنمونه،کلام برخى از دانشمندان بزرگ شیعه را به اختصار
مىآوریم:
1-سید رضى،گرد آورنده نهج البلاغه، (متوفى 406) :
«ولادت
على علیه السلام در مکه و در خانه خدا در سیزده رجب سى سال بعد از عام
الفیل بود...و من کسى را که مانند على بن ابى طالب علیه السلام در خانه خدا
به دنیا آمده باشد نمىشناسم.» (14)
2-شیخ مفید (متوفى 413) :
«على
علیه السلام در روز جمعه سیزده رجب سى سال بعد از عام الفیل در مکه در داخل
بیت الله الحرام به دنیا آمد.نه کسى بعد از او و نه کسى قبل از او به این
مقام مفتخر نشده است.» (15)
3-علامه جلیل سید مرتضى (متوفى 436) :
«على در خانه خدا به دنیا آمد و هیچ کس در این فضیلتشریک و نظیر او نیست.» (16)
4-مفسر کبیر مرحوم قطب الدین راوندى (متوفى 573) :
«محل ولادت على صلى الله علیه و آله و سلم،خانه خدا و بیت الله الحرام بود و هیچ کس جز او در این مکان تولد نیافته است.» (17)
5-علامه حلى (متوفى 726) :
«هیچ کس در کعبه مکرمه،جز این على بن ابى طالب علیه السلام متولد نشده است،نه قبل از او و نه بعد از او.» (18)
6-مفسر بزرگ امین الاسلام مرحوم طبرسى (متوفى 548) صاحب تفسیرمجمع البیان:
«هرگز کسى غیر از على علیه السلام در خانه خدا به دنیا نیامده است،نه پیش از او و نه پس از او.» (19)
7-ابن شهر آشوب (متوفى 588) :
«فرزند
پاکیزه (على علیه السلام) از نسل پاکیزه در محل پاکیزهاى به دنیا
آمد.چنین کرامتى براى چه کسى یافت مىشود؟زیرا شریفترین بقعهها حرم و مکه
است و شریفترین محل حرم،مسجد است،و شریفترین محل مسجد،کعبه مکرمه است،و
مولودى جز على علیه السلام در این مکان مقدس یعنى کعبه به دنیا نیامده
است،پس على علیه السلام در بهترین مکانى که ممکن بوده متولد شده است.» (20)
8-محقق اربلى (متوفى 692) :
«على
علیه السلام در مکه مکرمه در داخل خانه خدا در سیزدهم رجب سى سال بعد از
عام الفیل به دنیا آمد.هیچ کس قبل از او و بعد از او به این فضیلتبزرگ
مفتخر نشد،و این فضیلت و شرفى است که خداى سبحان به خاطر جلال و کرامت آن
حضرت اختصاص به او داده است.» (21)
9-علامه مجلسى (متوفى 1110) :
«على علیه السلام در مکه مکرمه در خانه خدا در ماه رجب،سى سال بعد از عام الفیل،به دنیا آمد.» (22)
10-مورخ شهیر محمد بن خاوند:
«ولادت
على علیه السلام در داخل کعبه بود.هیچ کس این سعادت نصیبش نشد،جز على بن
ابى طالب علیه السلام. تولد على علیه السلام در کعبه،از نظر تاریخ و روایت
قطعىاست و هیچ تردید و شبههاى در آن راه ندارند.» (23)
بیش از پنجاه
نفر از بزرگان شیعه در آثار خود به تولد على علیه السلام در کعبه اشاره
دارند.براى آگاهى بیشتر در این زمینه به کتاب ارزشمند«الغدیر»مراجعه
نمایید. (24)
پىنوشتها:
1-الغدیر،ج 6،ص 27.
2-مستدرک حاکم نیشابورى،ج 3،ص 550، (در شرح حال حکیم بن حزام).
3-کفایة الطالب،ص 407.
4-الفصول المهمه،ص 30.
5-الغدیر،ج 6،ص 22.
6-تذکرة الخواص،ص 20.
7-مناقب ابن مغازلى،ص 6،ح 3،الفصول المهمة،ص 30.
8-محاضرة الاوائل،ص 79 به نقل از:الاحقاق،ج 7،ص 490.
9-وسیلة النجاة،محمد مبین حنفى،ص 60، (چاپ گلشن فیض لکهنو).
10-وسیلة المآل،حضرمى شافعى،ص 282.
11-عبقریة الامام على،ص 23.
12-ر.ک:الغدیر،ج 6،ص 22.
13-علاقمندان مىتوانند براى اطلاع بیشتر به کتاب الغدیر،ج 6،ص 21-23،مراجعه نمایند.
14-خصائص الائمه،ص 39.
15-ارشاد مفید،ج 1،ص 5.
16-ر.ک:الغدیر،ج 6،ص 24.
17-خرائج و جرائح راوندى،ج 2،ص 888.
18-ر.ک:الغدیر،ج 6،ص 24.
19-ر.ک:الغدیر،ج 6،ص 26.
20-مناقب ابن شهرآشوب،ج 2،ص 175.
21-کشف الغمه،باب المناقب،ج 1،ص 81.
22-مرآة العقول،ج 5،ص 275.
23-روضة الصفا،فى آداب زیارت المصطفى،الجزء الثانی.
24-الغدیر،ج 6،ص 24-27.
مظهر ولایت ص 22
سید اصغر ناظم زاده قمى
«ولادت امام علی ـ علیه السلام ـ در کتب اهل سنت»
1.
حافظ ابو عبدالله محمد بن عبدالله، معروف به حاکم نیشابوری، که همه بزرگان
اهل سنت او را مورد اعتماد و استناد دانسته اند در کتاب بسیار معروفش،
«مستدرک صحیحین» می گوید: روایات متواتر است که فاطمه بنت اسد، امیرمؤمنان
علی بن ابی طالب ـ کرّم الله ـ وجهه، را در خانه کعبه به دنیا آورده است.
2.
شاه ولی الله احمد بن عبدالرحیم دهلوی، محدث متعصب اهل سنت، در کتاب
«ازاله الخفا» می نویسد: «بی گمان روایات متواتر است در این که فاطمه بنت
اسد، امیرالمومنین علی بن ابی طالب را در درون کعبه به دنیا آورد، بدون
تردید او در روز جمعه سیزدهم رجب، سی سال بعد از عام الفیل، در خانه کعبه
به دنیا آمده است، و هرگز پیش از او یا بعد از او کسی در خانه‌کعبه زاده
نشده است.»
3. شهاب الدین ابوالثنا، سید محمود آلوسی، صاحب تفسیر آلوسی،
در شرح بر قصیده عینیه عبدالباقی افندی عمری می نویسد: ولادت امیرمؤمنان
کرم الله وجهه در درون کعبه، در سراسر دنیا مشهور است و در کتابهای هر دو
فرقه شیعه و سنی روایت شده است، و هرگز در مورد غیر ایشان چنین فضیلتی ثابت
نشده است.
4. نورالدین علی بن محمد بن صباغ مکی، از دانشمندان معروف
اهل سنت، مشهور به ابن صباغ مالکی در کتاب «الفصول المهمّه» با سلسله سند
از ابن مغازلی، از امام سجاد ـ علیه السلام ـ مبنی بر ولادت امام علی ـ
علیه السلام ـ در درون خانه کعبه نقل کرده است که: پیش از او کسی در بیت
الله الحرام متولد نشد، و این برتری ویژه اوست از سوی خداوند برای ابراز
کرامت و شرافت و شکوهمندی او»
منابعی از اهل سنت که به طور صریح به شکافته شدن دیوار کعبه اشاره کرده اند:
1.
محمد شریف خان شیروانی در کتاب «چوتهی کتاب» به ولادت امام علی ـ علیه
السلام ـ در درون کعبه و شکافته شدن دیوار کعبه و شنیده شدن صدای هاتف غیبی
تصریح کرده است.
2. مولوی حافظ حکیم ظهیر احمد سهسوانی در کتاب «ظهیر البشر» در احوال و فضائل ائمه می نویسد:
«چون
خداوند اراده نمود که شرفی بر شرفهای کعبه بیفزاید، دیوار کعبه را بشکافت و
فاطمه بنت اسد را به درون کعبه فرا خواند و فاطمه فرزندش علی را در درون
کعبه به دنیا آورد.»
3. علامه حسن بن امان الله مولوی عظیم آبادی هندی،
درکتاب تجهیز الجیش جریان ولادت امام علی ـ علیه السلام ـ را طبق روایت
«بشائر المصطفی» از یزید بن قعنب نقل کرده است.»
4. دکتر محمد شاه
قادری، دانشمند و پزشک نامی سرزمین لاهور، در کتاب «مصباح المقربین» تصریح
می کند که امیرمؤمنان در درون کعبه متولد شد و تصریح می کند که ما در
آنجناب در حال طواف کعبه بود که او را درد زایمان گرفت، دیوار کعبه شکافته
شد و فاطمه بنت اسد به درون کعبه فرا خوانده شد، سپس تأکید می کند که هرگز
چنین شرف و فضیلتی به جز امیرمؤمنان برای احدی نصیب و میسر نشده است...
نتیجه گیری:
با
بررسی متون تاریخی به این نتیجه می رسیم که جریان ولادت امام علی ـ علیه
السلام ـ و شکافته شدن دیوار کعبه در منابع متعددی از اهل سنت به آن اشاره
شده است که برای نمونه به شماری از آنها اشاره کردیم.
صابری
یزدی،علیرضا، هزار حدیث در فضائل امام علی ـ علیه السلام ـ ، ترجمه، محمد
رضا انصاری محلاتی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، 1380، صفحات 32،31، محمد بن
فتّال نیشابوی، روضه الواعظین، قم، رضی، 1386ق، ج1، ص 76 و ابی محمد
الحسن بن محمد دیلمی،مؤسسه اعلمی بیروت، ص 211 و علی بن عیسی اربلی، کشف
الغمه ج1، ص 59، و شیخ طوسی، امالی، ص 80، 1313، شیخ صدوق علل الشرایع، ص
56.
قزوینی، سید محمد کاظم، امام علی ـ علیه السلام ـ،از ولادت تا شهادت، ترجمه: علی کرمی، قم
منبع: پرسمان دانشجویی
